اسمز معکوس (RO) یک روش فیلتراسیون با تکنولوژی غشایی است که موجب حذف بسیاری از انواع مولکولهای بزرگ و یونها از محلول، با استفاده از فشار به محلول پشت غشاء می شود. در نتیجه املاح در سمت تحت فشارغشاء باقی می مانند و حلال خالص اجازه عبور به سمت دیگر را دارد.
اگر یک غشاء نیمه تراوا بین دو محلول با غلظتهای متفاوت قرار گیرد، مقداری از حلال از یک طرف غشاء به طرف دیگر منتقل میشود. جهت طبیعی حرکت حلال (یعنی از پتانسیل شیمیایی بیشتر به پتانسیل شیمیایی کمتر)، به گونه ای است که محلول غلیظتر، رقیق میشود. در شکل “الف”، آب خالص از غشا عبور کرده و وارد آب شور میشود. اگر به سیستم اجازه رسیدن به تعادل داده شود (شکل “ب”)، در آن صورت سطح محلول آب نمک غلیظ تر از سطح آب خالص بالاتر خواهد رفت. این اختلاف سطح در دو طرف غشا را “فشار اسمزی” می گویند. حال اگر با اعمال فشار مکانیکی بیشتر از فشار اسمزی به آب شور، مولکولهای اب از مولکولهای نمک جدا شده و حرکت آب به سمت بخش آب خالص خواهد بود. این فرآیند را “اسمز معکوس” مینامند.
فرایند اسمز معکوس شبیه کاربردهای دیگرتکنولوژی غشایی است. با این حال، تفاوت های کلیدی بین اسمز معکوس و فیلتراسیون وجود دارد. مکانیسم غالب حذف در فیلتراسیون غشایی، اعمال فشار است که بصورت تئوری منجر به خروج کامل ذرات بدون در نظر گرفتن پارامترهای عملیاتی مانند فشار و غلظت پساب است. اما اسمز معکوس، شامل یک مکانیسم انتشاراست که بازده جداسازی آن وابسته به غلظت املاح، فشار، و نرخ جریان آب است. بازده یک فیلتر آب به روش اسمز معکوس متاثر از فشار آب ورودی به سیستم و درجه حرارت آب است. غشاء اسمز معکوس درفشار 65 PSI و دمای 77 درجه فارنهایت تست میشود. هر تغییر تدریجی در هر یک از این دو متغیر، باعث تغییر در عملکرد غشاء میشود.